08/11/2020
Σήμερα στο Ορθόδοξο εορτολόγιο αναφέρεται ότι είναι “Η σύναξις των αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών ασωμάτων δυνάμεων”. Ευκαιρία λοιπόν να αναφερθούμε με συντομία στους αγγέλους και τους δαίμονες:
Στη χριστιανική ορολογία η λέξη άγγελος δηλώνει ορισμένη τάξη του επουράνιου κόσμου των ασώματων και πνευματικών δυνάμεων. Δηλώνει δηλαδή τον επουράνιο κόσμο και τη σχέση του προς τους ανθρώπους, στους οποίους αναγγέλλουν το θέλημα του Θεού, ή υπηρετούν τις βουλές Του, που αποβλέπουν στη σωτηρία του ανθρώπου. Επομένως, η ονομασία “άγγελος” δεν αναφέρεται στη δημιουργία και τη φύση του, αλλά στο έργο και την αποστολή του σε σχέση με τον άνθρωπο. Αυτό διδάσκει η Αγία Γραφή σε πολλά σημεία της και υποστηρίζει και ο Ωριγένης: “Έχουμε μάθει να τους ονομάζουμε αγγέλους, από το έργο που επιτελούν… Επειδή αναγγέλλουν στους ανθρώπους το θέλημα του Θεού” (Κατά Κέλσου, V 4, Β΄).
Σύμφωνα με τον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, οι άγγελοι είναι “φύσεις νοερές, αεικίνητες, ασώματες, απαλλαγμένες από καθετί το υλικό, της δε ουσίας τους το είδος και τα όρια, μόνον ο Θεός γνωρίζει”. Κατά δε τον άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη, ο αγγελικός κόσμος διακρίνεται σε τρεις ιεραρχίες και κάθε μία από αυτές περιλαμβάνει τρεις “χορούς”:
σεραφίμ-χερουβίμ-θρόνοι
κυριότητες-δυνάμεις-εξουσίες
αρχές-αρχάγγελοι-άγγελοι.
Στην Αγία Γραφή αναφέρονται και τα ονόματα των Αρχαγγέλων Μιχαήλ, Γαβριήλ, Ουριήλ κ.ά.
Ενώ όμως οι αγαθοί άγγελοι διακονούν τη σωτηρία των ανθρώπων και είναι φύλακες παιδιών, ενηλίκων και πόλεων, οι πονηροί δαίμονες, όργανα του Διαβόλου, την αντιμάχονται. Όταν μαζί με τους αγγέλους τούς δημιούργησε ο Θεός, προτού φτιάξει τον κόσμο, δεν ήταν κατά τη φύση τους πονηροί. Δεν είχαν ίχνος κακίας. Είχαν και το χάρισμα της ελευθερίας και αυτεξουσιότητας. Της δυνατότητας δηλαδή να επιλέξουν αν θα μείνουν κοντά στον Θεό, ή να αποξενωθούν από το αγαθό. Και δυστυχώς, οι δαίμονες, έχοντας επικεφαλής τον Εωσφόρο (Σατανά), “ενύβρισαν τον Θεόν, εκπεσόντες των ουρανών” και “διολίσθησαν (γλίστρησαν) επί τω αισχίω”. Έκτοτε στερούνται της θείας δόξας.
Ο Σατανάς έπεσε από την ουράνια δόξα που είχε, εξαιτίας της υπερηφάνειάς του, επειδή είπε: “Θα υψωθώ και θα βάλω τον θρόνο μου ενώπιον του Θεού και θα είμαι όμοιος με τον Ύψιστο”, ερμηνεύει ο Μέγας Αθανάσιος. Αυτή η ύβρις απέναντι στον Δημιουργό του Θεό, είχε ως αποτέλεσμα την πτώση. Στην οποία όχι μόνο συμπαρέσυρε και άλλους αγγέλους, οι οποίοι έγιναν έκτοτε, ως δαίμονες, τα όργανά του, αλλά σύμφωνα με τη μαρτυρία της Σοφίας Σολομώντος (2,24), “εξαιτίας του φθόνου του Σατανά, έκανε την εμφάνισή του στον κόσμο ο θάνατος”. Και τούτο επειδή μέσα στην κακία του ο Διάβολος και οι δαίμονές του δεν ανέχονταν να βλέπουν τον άνθρωπο “να ανυψώνεται με τον αγώνα και την αγιότητά του στην αξία των αγγέλων, από την οποία εκείνοι είχαν επιλέξει να γκρεμιστούν…”.
Παρόλο που οι άγγελοι, ως πνεύματα, είναι ασώματοι, εντούτοις επικράτησε και καθιερώθηκε να εικονογραφούνται με ανθρώπινα χαρακτηριστικά, επειδή κάθε φορά που εμφανίστηκαν ενώπιον ανθρώπων, έλαβαν ανθρώπινη μορφή. Και μάλιστα φωτεινή και νεανική. Οι δαίμονες, αντίθετα, παριστάνονται σκοτεινοί, μοχθηροί και απαίσιοι. Οι Αρχάγγελοι εικονίζονται ολόσωμοι, στη βόρεια πύλη του ιερού Βήματος ο Μιχαήλ, στη νότια ο Γαβριήλ. Κάθε άνθρωπος έχει τον φύλακα άγγελό του, τη βοήθεια και προστασία του οποίου πρέπει διαρκώς να επικαλείται.
Ευάγγελος Π. Λέκκος
Comments